Toen ik begon met fotografie was ik vrij vlot aangetrokken door de (stads)landschapsfotografie. Eigenwijs als ik ben wilde ik eerst alles zelf uitzoeken, maar als ik terug kijk op die zoektocht zijn er best wat dingen die ik eerder had willen weten! Neem deze tips mee voor een quickstart in jouw landschapsfotografie en bespaar jezelf een heleboel frustratie.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #1: Gebruik een statief
Echt… landschapsfotografie tips #1 is met afstand: koop een statief! Het gebruiken van een statief scheelt je enorme frustraties. Met een statief hoef je nauwelijks meer aandacht te besteden aan de sluitertijd, behalve voor creatief gebruik. Doordat je wat minder mobiel bent geeft dit de rust om een echt goede compositie neer te zetten. De camera staat lekker stabiel en jij hebt je handen vrij voor alle andere zaken die er bij komen kijken.
Ik vind het statief het belangrijkste hulpmiddel naast je camera en raad je aan om ook direct een goed statief te komen, waar jij je camera veilig aan kunt toevertrouwen. Omdat dit zo een belangrijk onderwerp is heb ik een apart artikel gemaakt met tips voor het kiezen van een statief.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #2: Maak je niet druk over de techniek
De techniek voor landschapsfotografie is een makkie. Als het goed is staat de camera nu op een statief, dus over sluitertijd hoe jij je niet druk te maken. Deze gebruik je vooral om de belichting goed te krijgen.
Bij landschapsfotografie moet bijna altijd alles scherp zijn. Het diafragma leeft daarom ergens tussen de F/8 en de F/16, afhankelijk hoe groot de scherpte diepte moet zijn. Het uitgangspunt is F/8 omdat dit de maximale scherpte geeft bij de meeste (APS-C) lenzen (F/11 bij Full frame). Staat er een onderwerp dicht bij de camera in beeld? Dan ga het diafragma verhogen tot maximaal F/16.
Scherpstellen doe je op één derde van de compositie, zodat je gebruik maakt van het hele scherpte gebied dat zich voor en achter het scherpstelpunt uitstrekt.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #3. de diafragmavoorkeuze stand
Bij ongeveer 90 procent van de landschapsfoto’s die ik maakt, fotografeer ik in de diafragmavoorkeuze stand ( A of Av bij canon). Sommige fotografen beweren dat een pro werkt in de M stand. Absolute onzin. Een goede fotograaf gebruikt de stand die het meest praktisch is. Als je de diafragmavoorkeuze stand gebruikt kun je het aan de camera overlaten om met de sluitertijd een mooie belichting te maken. Er is in het overgrote deel van de situaties geen enkele noodzaak om dit over te nemen. Door de belichtingscompensatieknop te gebruiken om jouw foto op smaak te maken, hou je toch volledige controle over het uiteindelijke resultaat.
Ik krijg regelmatig de vraag wanneer je gebruik maakt van de belichtingscompensatieknop en wanneer je de ISO waarde verhoogd. Het korte antwoord is “de belichtingscompensatieknop is om de foto op smaak te maken, de ISO-waarde verhoog je wanneer de camera het niet meer zonder af kan”. Het uitgebreide antwoord vindt je terug in het artikel belichtingscompensatie versus ISO.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #4: Zet stabilisatie UIt
De beeldstabilisatie probeert te compenseren voor de bewegingen die je met de camera maakt wanneer je uit de hand schiet. Wanneer je vanaf een statief werkt is er geen beweging om voor te compenseren, maar toch probeert de stabilisatie dit te doen. Gek genoeg zorgt de beeldstabilisatie nu voor onscherpte op de foto! Zet dus de stabilisatie op de lens of in de body uit.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #5: Fotografeer in RAW
Mijn vierde tip bij landschapsfotografie is het fotograferen in RAW formaat. De zon is de grootst denkbare lichtbron in de landschapsfotografie en vaak kom je in situaties waar je hierdoor grote contrastverschillen krijgt. Als je bijvoorbeeld tegen de zon in fotografeert wordt de voorgrond onderbelicht of de lucht overbelicht. Wanneer je in RAW fotografeert kun je in de nabewerking nog details terug halen uit over- of onderbelichte delen van de foto. Een ander voordeel is dat je achteraf de witbalans nog kunt aanpassen zonder kwaliteitsverlies.
Nabewerking is naar mijn mening een onlosmakelijk onderdeel van fotografie, het is onderdeel van het gehele proces. Of je doet het zelf, of de camera doet het voor jou. Ik raad je van harte aan om dit in eigen hand te nemen door met een RAW bewerker aan de slag te gaan.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #6: Gebruik filters en/of HDR fotografie
Landschapsfotografie tip vijf is het vervolg op tip vier. Filters of HDR fotografie zijn onmisbaar in het arsenaal van de landschapsfotograaf. Dit zijn twee opties om de enorme contrastverschillen te overbruggen tussen voorgrond en lucht. Filters zijn stukken glas die je voor de lens zet om een bepaald effect mee te geven. Opties voor filters zijn legio, maar hier bedoel ik vooral de grijsverloop filters. Dit zijn filters die bovenaan donker zijn en geleidelijk aan naar beneden toe steeds lichter worden. Je schuift die voor de lens, zodat een deel van het beeld donkerder wordt.
Bij HDR fotografie wordt dit allemaal in de nabewerking gedaan. Je maakt bijvoorbeeld drie belichtingen van de zelfde compositie: onderbelicht, normaal belicht, overbelicht. Achteraf worden deze foto’s samengevoegd tot een enkele foto met een groter dynamisch bereik: een HDR foto. HDR staat dan ook voor “High Dynamic Range”. Er zijn verschillende manieren om dit op natuurlijke wijze er uit te laten zien. De meest eenvoudige is zo makkelijk als alle drie de foto’s selecteren in Lightroom, rechtsklikken op de foto’s en kiezen voor “Foto samenvoegen” en dan “HDR”.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #7: Gebruik een voorgrond onderwerp
Tot zover tips over de techniek, want wat is een landschapsfoto zonder een mooie inhoud? Voor landschapsfotografie is belangrijk om lagen aan te brengen in de foto. Hiermee bedoel ik dat er ideaal gezien iets op de voorgrond te zien is, een hoofdonderwerp in het midden met een mooie achtergrond in de verte. Vind je me veeleisend? Dan kan ik je geen ongelijk geven! Toch adviseer ik je om bij jouw composities ook veeleisend te zijn en kritisch te kijken naar alle details. Deze compositie tip zorgt voor interessantere foto’s met meer diepte werking, het brengt een anders saaie foto opeens tot leven. Toen ik begon met landschapsfotografie had ik deze tips graag gehoord om vlot mooiere foto’s te maken!
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #8: Fotografeer rond het gouden uurtje
Niet iedereen zal het hier mee eens zijn, maar landschapsfotografie doe ik uitsluitend rond zonsondergang en zonsopkomst. Doordat de zon laag staat krijg je mooie contrasten en spectaculaire kleuren. Wanneer je tegen de zon in fotografeert wordt je vaak beloont met een prachtig oplichtende lucht, met rode, paarse en gele tinten. Als je je omdraait zie je dat zelfde licht gereflecteerd op de omgeving, waardoor alles in warme tinten is gebaad. Staat de laagstaande zon aan je linker of rechter hand? Prachtig strijklicht dat mooie schaduwen werpt, bijvoorbeeld bij glooiend landschap is dit prachtig.
Wanneer ik ga fotograferen wil ik de mooiste composities in het mooiste licht vastleggen en dat is alleen te zien wanner de zon laag aan de hemel staat. De dag zal ik eerder gebruiken om het landschap te verkennen, zo weet ik al van te voren waar ik klaar moet staan wanneer het mooie licht er aan komt.
Landschapsfotografie tips #9: Let op de horizon
Een van de ongeschreven regels van landschapsfotografie is dat de horizon nooit in het midden mag staan. Regels? Mag niet? Dat is mijn gebruikelijke reactie op dat soort verkondigingen. Natuurlijk moet je dat helemaal zelf weten, maar het is wel iets om mee te nemen. Een foto wordt vaak dynamischer door de horizon uit het midden te halen, maar op één of twee derde van de foto te zetten. Hiermee sluit je aan op de compositie truck “regel van derden”.
Wat veel fotografen overigens onbedoeld doen (in het enthousiasme neem ik aan) is een horizon schuin op de foto zetten. Vooral bij de zee geeft me dat het gevoel dat deze leeg dreigt te stromen. Op veel camera’s zit tegenwoordig een digitale waterpas en een analoog waterpasje zit vaak in de statiefkop. Als dit allemaal niet het geval is voor jou zijn er nog heel handige waterpasjes die je in de flitsschoen van je camera kunt bevestigen.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #10. Plan je foto vooraf
Het geheim van de succesvolle landschapsfotografen is dat ze van te voren al bedacht hebben wat ze waar en hoe willen vastleggen. Bijvoorbeeld, ik wilde een foto maken van de Zeelandbrug. Van te voren was ik al eens gaan kijken naar wat er voor composities mogelijk waren. Ik wist dat er bij laag tij rotsen boven het water uitstaken (voorgrond onderwerp!) en dat de zon vanaf die positie gezien links onder zou gaan. Op die manier zou de brug goed uitgelicht worden, doordat de zon er van de goede kant op staat. Vervolgens ben ik gaan kijken wanneer laag water gelijk zou vallen met de zonsondergang, ongeveer een maand later was er een dag dat dit goed samenviel en ben ik terug gekomen voor mijn foto.
Het is niet altijd mogelijk om van te voren een plek te verkennen. In zulke gevallen maak ik dankbaar gebruik van Google Earth. Sommige steden zijn zelfs helemaal nagemaakt in 3D, waardoor je heel precies een compositie kunt bepalen en van te voren kunt visualiseren waar de zon op komt of onder gaat.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #11: Ga voor één top foto
Wanneer ik op stap ga voor een geplande foto heb ik er meestal maar één als werkelijk doel en die moet dan ook perfect zijn. Hier gaat alle focus in zitten en als ik terug kom met die ene top foto is mijn doel gehaald. Eventuele extra foto’s zijn dan alleen bonus foto’s en vaak zijn halen die het ook niet in kwaliteit bij de geplande foto. Wat is nou eigenlijk mijn landschapsfotografie tip hier? Hij is tweeledig:
- Leg de lat niet te hoog, het maken van ‘slechts’ één fantastische foto is al geweldig.
- Beperk je focus op een enkel doel, zo raak je niet afgeleid en ren je niet als een kip zonder kop rond. Het voorkomt dat je zónder een fantastische foto thuis komt.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #12: Kom op tijd
En dit is een pijnlijke… Al te vaak heb ik gehad dat ik of net te laat aankwam om nog op tijd een compositie te kiezen en de camera op te stellen. Of dat een andere fotograaf precies dat plekje waar jij had willen staan al geclaimd heeft. Balen! En goed te voorkomen door gewoon een uur of een halfuur van te voren aanwezig te zijn.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #13: GA NIET TE VROEG WEG
En erger nog is deze situatie. Stel je voor, je hebt net een fraaie zonsondergang vastgelegd. Het zit er op. De spullen heb je ingepakt en bent bezig om ze in de auto te laden. Je kijkt nog één keer achterom over je schouder en…. komt tot de ontdekking dat het spektakel nu pas écht begint! Vaak komt er even nadat de zon onder is een prachtige lucht tevoorschijn. De zon schijnt dan net uit het zicht onder de wolken door, wat zorgt voor felle rode en paarse kleuren.
Dit is mij vaak overkomen, vooral wanneer ik het opgeef omdat ik niks meer verwacht die avond. Om de haren uit je hoofd te trekken! Leer van mijn fouten en geef het een kwartier extra de tijd als je toch op locatie bent.
LANDSCHAPSFOTOGRAFIE TIPS #14: Vergeet niet te genieten
De laatste van mijn landschapsfotografie tips, maar eentje die een belangrijke reden is om überhaupt op pad te gaan: geniet! Als landschapsfotograaf heb jij het voorrecht om op de mooiste plekken te komen tijdens het mooiste momenten van het jaar. Vergeet soms even de fotografie en geniet gewoon even van waar je bent. Dit is waar het allemaal om draait tenslotte, het mooiste van de wereld in je opnemen.
Sorry, the comment form is closed at this time.